SODYUM (Na + ) SODYUM METABOLİZMASI BOZUKLUKLARI HİPONATREMİ HİPONATREMİ. Plazma Na + : meq/l,
October 12, 2016 | Author: Ebru Bilgi | Category: N/A
Short Description
1 SODYUM (Na + ) SODYUM METABOLİZMASI BOZUKLUKLARI Dr.M.Murat Özgenç Plazma Na + : meq/l, Total vücut N...
Description
SODYUM (Na+) • Plazma Na+ : 138 ‐ 145 mEq/L,
SODYUM METABOLİZMASI BOZUKLUKLARI
• Total vücut Na+: 58 mEq/kg (Ort. total Na+ : 4000 mEq) • Total değişebilir Na+: 41 mEq/kg (Ort. 3000 mEq, bu miktarın 1000 mEq kadarı kemikte bulunur)
Dr. M. Murat Özgenç
• Sonuçta değişebilir Na+ yaklaşık 2000 mEq’dır 1
2
SODYUM (Na+)
SODYUM (Na+)
• Bazı metabolik değişimler Na+ seviyesini etkiler • Hiperglisemi ve alkaloz durumunda serum Na+ azalır • 200 mg üzerindeki her 100 mg glukoz artışında Na+ değeri 2 mEq/L azalır • pH’da her 0.1 birimlik artış Na+ 0.5 mEq/l düşer
• • • •
1 mol NaCl: 6,02x1023 tane NaCl molekülüdür 1 mol NaCl: 1 Eq Na ve 1 Eq Cl içerir 1 Eq Na’da 23 gr Na tekabül eder Günlük sodyum gereksinim 75 mEq/gün (1‐2 mEq/kg/gün) • 50‐90 mEq/gün (3‐5 gr) Na + alınmaktadır • İdrarla atılımı 40‐60 mEq’dır
3
HİPONATREMİ
4
HİPONATREMİ
• Plazma Na+’unun 135 mEq/L altında olması durumudur
• Semptomlar sıklıkla Na+ düzeyinin 120 mEq/L altına inmesi durumunda ortaya çıkar
• Hiponatremi ESS’de hipoosmolaliteye neden olur ve intraselüler bölgeye sıvı kaçar
• Semptomların ciddiyetini Na+ düzeyinin düşüş hızı belirler • Sık rastlanan semptomları; bulantı, kusma, kas krampları, hipotermi, konfüzyon, letarji, nöbet ve komadır
• Sonuçta hipovolemi gelişir • Buna bağlı Aldosteron ve ADH salgısı artar, böbrekler tuz ve su tutmaya çalışır 5
6
SSS
KVS DOKU
HAFİF
ŞİDDETLİ
Kas seyirmeleri
Konvulsiyon
Hiperaktif tendon refleksleri
Refleks kaybı
Artmış kafa içi basınç
Artmış kafa içi basınç
İZOTONİK HİPONATREMİ • Gerçek hiponatremi değildir, psödohiponatremi de denir • Plazmada protein ve lipid oranının artması durumunda izotonik bir genişleme olur ve serum Na+ konsantrasyonu düşer
KİBAS’a bağlı TA ve NB değişiklikleri Tükrük, gözyaşı artışı Deride gode bırakan ödem Sulu ishal
• Tedavi gerektirmez
BÖBREK Oligüri, anüri
7
İZOTONİK HİPONATREMİ
8
HİPERTONİK HİPONATREMİ
• Plazma lipit konsantrasyonunun 0.002 ile çarpılması; • Plazma protein konsantrasyonunun 8 g/dl nin üzerindeki her artışının 0.25 ile çarpılması; sonucu elde edilen değer kadar sodyum değerinde azalma olur
• Plazmada bulunan osmotik aktif moleküllerin artması sonucu plazmaya sıvı şifti olur • Bu duruma dilusyonel hiponatremide denilmektedir • En sık neden hiperglisemidir • Tedavi altta yatan nedene yöneliktir
9
10
HİPOTONİK HİPONATREMİ
HİPOVOLEMİK HİPONATREMİ
• Gerçek hiponatremi durumudur • ISS hacimde artışla beraber hücresel fonksiyonlarda bozulmayla seyreder • ESS miktarındaki artışa göre üç gruba ayrılır:
• Sodyumdan zengin vücut sıvılarının kaybı ile oluşur • GİS; kusma‐ishal • Deri; aşırı terleme • AC; çeşitli pulmoner hastalıklarda oluşan sekresyon kaybı • Toplumdaki en sık nedeni diaredir
– Hipervolemik – Hipovolemik – Övolemik
11
12
HİPERVOLEMİK HİPONATREMİ
İZOVOLEMİK HİPONATREMİ
Konjesyon durumlarında ortaya çıkar; • Konjestif kalp yetmezliği
SU İNTOKSİKASYONU • Renal fonksiyonları yetersiz hastalarda aşırı hipotonik su alınması durumunda oluşur • Primer (Psikojenik) polidipsi hastalarında karşımıza çıkabilir
• Hepatik siroz • Nefrotik sendrom
13
14
İZOVOLEMİK HİPONATREMİ HİPOKALEMİ • K+‘dan zengin GİS sıvılarının kaybına, • Potasyum tutmayan diüretik kullanımına, bağlı olarak gelişir Sonuçta ISS’de primer katyon olan K+ azalınca, Na+ ISS’ye geçer ve hiponatremi gelişir
15
İZOVOLEMİK HİPONATREMİ
16
UYGUNSUZ ADH SENDROMU
UYGUNSUZ ADH SENDROMU (SIADH) • Hipofizden veya ektopik odaktan kontrolsüz ADH salınması durumudur
• Endokrin salgı yapan tümörler – Küçük hücreli akciğer ca, klatskin tm, prostat ca, timoma, Hodgkin lenfomaa, ALL, bazı SSS tm
• Akciğer hastalıkları – Pnömoni, Tbc, pnömotoraks, atelektazi, astım, kistik fibrozis, pozitif basınçlı ventilasyon
• Hipoosmolalite & Hiponatremi ile seyreder
• SSS; travma, menenjit, ensefalit • MS, porfiri, Guillian Barre • İlaçlar; morfin, kolşisin, TCA, kemoterapötikler… 17
18
TEDAVİ
TEDAVİ Na+
açığının hesaplanması; [ İstenilen Na+ ‐ Hastanın Na+] x (kg x % 60)
• Na 120 meq/L’nin üzerinde olduğu sürece agresif yaklaşıma gerek yoktur • 115 meq/L’nin altındaki değerlerde veya hasta semptomatikse tedavi başlanır • Genellikle SF ile düzeltilir; çok hızlı düşüş olması yada letarji, nöbet, koma durumunda hipertonik sıvılar verilebilir • Na artışı 0.5‐1 mEq/L/h
Örnek: 140‐115=25 mEq/L’de eksiği var. 70 x %60=42 kg hücredışı sıvı 25 x 42=1050 mEq total Na+ eksiği 1050 / 154= 6,8 L % 0.9 NaCl gerekir. 19
20
HİPERNATREMİ
HİPERNATREMİ
• Genellikle total vücut sıvısındaki azalmayla nadiren artmış Na nedeniyle gözlenir • Plasma Na+ düzeyinin 150 mEq/L den fazla olması durumudur Nedenleri;
• İlk bulgu susuzluk hissidir • BFT’si normal sağlıklı insanlarda idrar miktarında azalma ve konsantre idrar yanıtı oluşur • Semptomlar genelde 158 mEq/l’nin üzerinde oluşur • Nörolojik semptomlar belirgindir • Hipokalsemi ile beraber gözlenir
– Aşırı su kaybı – Aşırı tuz yüklenmesi – ADH yetmezliği (Dİ, SSS cerrahisi, kafa travmaları) – Akut tübüler nekroz 21
22
TEDAVİ H A FİF SSS
D elirium
Y orgunluk
M anik reak.
Taşikardi, hipertansiyon
DOKU
Tükrük ve gözyaşında azalm a yapışkan ve kuru m üköz m em branlar K ırmızı, şiş dil
BÖ BR EK ISI
ŞİD D ETL İ
H uzursuzluk
KVS
*Na+
fazlalığı= [Hastadaki Na+‐ Normal Na+] x Total vücut suyu (Vücut ağarlığı x %60)
Örnek: Hastadaki Na+ = 160 mEq/L, Ağırlık: 70 kg (160 ‐ 140) x (70 x 60%) = 840 mEq total Na+ fazlalığı 840/140 =6 L sıvı açığı var demektir *Normal Na+ x TVS = Hastadaki Na+ x Hastadaki TVS Örnek: 140 x 42 = 160 x ? = 36,75 L 42‐36,75=5,25 L sıvı açığı var demektir
O ligüri Y üksek 23
24
TEDAVİ • Tedavinin ana hedefi sıvı açığının yerine konmasıdır • SF veya RL ile hidrasyon başlanır • Semptomların gelişimi çok hızlı olmadıkça hipotonik sıvılardan kaçınılır • Agresif tedavi yapılırken beyin ödemi gelişebileceği akılda tutulmalıdır
25
View more...
Comments